Geachte leden van de commissie BuHaOS,

Op 11 maart vergadert u over handelsverdragen. Hierbij komen ook hervormingsvoorstellen voor investeringsarbitrage (ISDS) aan de orde.

De belangrijkste vraag met betrekking tot ISDS op dit moment is: wat te doen met ISDS in de handelsverdragen met Canada (CETA) en Singapore (EUSFTA)? Deze vraag is essentieel omdat multinationals uit de VS en andere landen gebruik van CETA en EUSFTA zullen kunnen maken.

Volgens de EU commissie zijn er nog slechts minimale verbeteringen, die passen in de “legal scrub”, mogelijk. De mogelijkheden zijn dus, wat CETA en EUSFTA betreft, minimaal.

De door de minister aan haar brief toegevoegde paper conformeert zich aan de voorstellen van de commissie. Dit betekent dat de ernstige tekortkomingen, waar meer dan 110 wetenschappers op hebben gewezen, niet zullen worden verholpen. (Scholars, 2014)

Dit betekent onder andere geen scheiding der machten, geen institutionele waarborgen voor de onafhankelijkheid, wel perverse prikkels, beschermingsregels die rijp zijn voor uitbuiten door creatieve advocaten (FFII, 2014a); en oneerlijkheid, omdat buitenlandse investeerders ISDS krijgen, en nationale investeerders niet.

Het is ook een strategische misser omdat de procedurele regels in CETA en EUSFTA de VS een oneerlijk voordeel geven. (FFII, 2014b, 2015)

Wij zouden willen suggereren de minister de volgende vragen te stellen. Kan de minister garanderen

• dat de procedurele regels die de VS een oneerlijke voordeel geven uit CETA en EUSFTA gehaald zullen worden en geen onderdeel van TTIP zullen worden?
• dat buitenlandse investeerders procedureel niet voorgetrokken zullen worden?
• dat investeringsbescherming in CETA, EUSFTA en TTIP de scheiding der machten zal respecteren?
• dat investeringsbescherming in CETA, EUSFTA en TTIP de gebruikelijke institutionele waarborgen voor de onafhankelijkheid zal krijgen, zoals vast dienstverband, vast salaris, en verbod op bijverdiensten?
• dat investeringsbescherming in CETA, EUSFTA en TTIP geen perverse prikkels zal bevatten?

Tevens willen wij er op wijzen dat de Canadese professor Van Harten een ernstige fout in de regeringsstudie over ISDS ontdekte. (Van Harten, 2015)

FFII, 2014a, Seven things you should know about EU-Singapore ISDS, http://people.ffii.org/~ante/ISDS/EU-_Singapore-_ISDS.html

FFII, 2014b, ISDS: A rigged system, avoid lock-in, submission to EU consultation on ISDS https://blog.ffii.org/draft-_ffii-_submission-_on-_isds/

FFII, 2015, White House defends ISDS, https://blog.ffii.org/white-_house-_defends-_isds/

Scholars, 2014, Statement of Concern about Planned Provisions on Investment Protection and Investor-State Dispute Settlement (ISDS) in the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), https://www.kent.ac.uk/law/isds_treaty_consultation.html

Van Harten, 2015, Creative accounting and the sales pitch for ISDS, http://www.euractiv.com/sections/trade-_society/creative-_accounting-_and-_sales-_pitch-_isds-_312677